Hoe kom je op het idee leken op de kansel te vragen?
“‘De Preek van de Leek’ is het resultaat van een slapeloze nacht. Ik lees de columns van Bas Heijne in de NRC van zaterdag altijd met veel plezier. Eigenlijk waren die columns al een preek van de zaterdag voor me. Heijne zet het rumoer van de tijd in de juiste verhouding. Er zijn meer van die mensen. Die nacht dat ik wakker was dacht ik: dat zijn mijn predikanten, met hun scherpte, moed en tegendraadsheid. Zij hebben een buitenstaanderperspectief, maar ze zijn ijzingwekkend helder in wat ze je voorhouden. Vroeger waren er predikanten die zo functioneerden. Zij waren gesprekspartners voor decisionmakers. Het is belangrijk als de kerk iets terugwint van die rol.”

Hoe heb je het toen aangepakt?
Ik ben me toen gaan afvragen wie voor mij richtinggevend waren. Wie durven kritisch te zijn ten aanzien van de cultuur, wie zijn de profeten van deze tijd? Het zijn in ieder geval altijd mensen die niet bang zijn. Want ze krijgen altijd gelazer. Soms brengen ze er ook persoonlijke offers voor. Het leek me ontzettend spannend die mensen eens met de kerk en met de Bijbel in contact te brengen en te kijken wat er dan zou gebeuren. Het is voor mij belangrijk dat het een pro deo klus blijft. We huren geen sprekers in. Je wordt niet betaald om een preek te houden, je doet het omdat je wat te zeggen hebt.

Mogen leken vertellen wat ze zelf willen?
Het is niet de bedoeling dat de preken lezingen in een kerk worden. Het moeten preken worden: er wordt een Bijbeltekst uitgelegd en er is ook een omlijsting met muziek, collecte en zelfs gebeden. Iedere lekenprediker krijgt daarom een predikant als begeleider, die helpt bij de voorbereiding. Maar inhoudelijk zijn de leken wel vrij. Als zij in hun preek hun moeite met God of met de kerk willen bespreken, dan is dat welkom.

Hoe kijk je terug op de eerdere edities?
Ik vond het aandoenlijk om te zien hoe kwetsbaar de leken zich opstelden. Dit waren mensen die niet gewend zijn om te preken. Ze stonden soms een beetje verlegen op de preekstoel. Maar juist die kwetsbaarheid zorgde voor contact met de gemeente. Ik merkte ook dat de kerk eigenlijk nog zoveel goodwill heeft. Dat vergeet je wel eens als je in ‘het apparaat’ zit en ook de negatieve kanten van meemaakt.

Wat heb je zelf geleerd van het project?
Het project heeft mij een andere kijk gegeven op de gewone kerkdienst. Ik denk dat je veel dingen moet loslaten als je mensen van deze tijd wil bereiken. Je zult iets anders met muziek moeten gaan doen, of je dan nu wilt of niet, want orgel en psalm is niet de muzikale taal van deze tijd. Je moet ook niet om 10 uur ‘s ochtends willen beginnen. Dat is veel te vroeg voor mensen met kinderen die ook eens een keer willen uitslapen. Onze diensten zijn om vijf uur ’s middags en dat werkte geweldig. Mensen combineren het met museumbezoek of gaan na afloop ergens een hapje eten.

----------------

Abeltje Hoogenkamp over Twitter in Trouw

----------------

Abeltje Hoogenkamp:

'Ik heb in De Preek van de Leek veel geleerd'

'Waarom zet je niet-christenen op de kansel?' Dat vroeg de christelijke zender Groot Nieuws Radio aan initiatiefneemster Abeltje Hoogenkamp. Beluister hieronder het radio-interview dat Abeltje Hoogenkamp had met Wilfred Hardeman.